Oświetlenie to jeden z ważniejszych aspektów dla zdrowego rozwoju roślin. I nie chodzi tutaj tylko o liczbę lumenów, ale odpowiednią długość fal światła, czyli spektrum danego źródła światła. Im więcej światła o odpowiedniej długości fal trafia na liście twoich roślin, tym efektywniej będzie przebiegała fotosynteza, co oczywiście prowadzi do silniejszego wzrostu i zwiększonej produkcji kwiatów. Odpowiednio dobrane oświetlenie i dodatki zapewniają roślinom najlepsze otoczenie, aby mogły zdrowo rosnąć i kwitnąć. Przedstawimy wam różne rodzaje oświetlenia do uprawy indoorowej zarówno w pomieszczeniach jak i growboxach różnych rozmiarów.
Oświetlenie dla Twojego growboxa
Przy uprawie indoorowej sięga się po różne rodzaje oświetlenia. Dla odchowu i wzrostu roślin używa się lamp energooszczędnych oraz metalohalogenkowych. Do roślin, które już kwitną nadają się lampy NDL czyli sodowe. W małym pomieszczeniu i na małej powierzchni sadzonki można też oświetlać lampami fluorescencyjnymi, czyli świetlówkami, z reguły jednak należy używać strumienia świetlnego o mocy 400W, aby dostatecznie oświetlić powierzchnię 1 m².
Oświetlenie w uprawie indoor odgrywa bardzo ważną rolę. Rośliny potrzebują światła, aby zdobyć energię dla swojego wzrostu. Ze względu na to, że w Twoim growboxie słońce nie zapewni optymalnego światła, musisz użyć sztucznego źródła światła, aby zastąpić słońce. W tym celu muszą one posiadać optymalne dla roślin spektrum światła i odpowiednią moc.
W związku z oświetleniem w obrębie indoor używa się kilku skrótów oraz oznaczeń, aby opisać lampy oraz ich rodzaj. Lumeny podają, jak silne jest światło dla ludzkiego oka. Światło, które dla ludzkiego oka wydaje się bardzo jasne, niekoniecznie będzie tak samo działało na rośliny. Ważną kwestią dla efektywnego oświetlania jest długość fal światła. W zależności od długości fal roślina jest w stanie produkować mniej albo więcej energii. Optymalny obszar oddziaływania dla roślin znajduje się w obrębie 300-700 mm długości fal.
Kolejną kwestią określenia zdatności urządzenia oświetleniowego dla roślin jest tak zwany strumień fotonów. Mierzy się przy tym przede wszystkim strumień fotonów w ważnym dla roślin obszarze. Jednak nie musisz stać się ekspertem w dziedzinie oświetlenia, aby podjąć właściwą decyzję.
Klasyczne systemy oświetleniowe MH albo NDL, czyli lampy metalohalogenkowe i sodowe
Klasyczną metodą na oświetlenie roślin w pomieszczeniu jest kombinacja lamp metalohalogenkowych w fazie wzrostu i lamp sodowych podczas kwitnienia. Te lampy posiadają dla każdej fazy rozwoju rośliny optymalne spektrum światła. Wadą tej techniki jest powstające gorąco oraz w porównaniu do lamp LED większe koszty ich utrzymania.
Z odpowiednim reflektorem zadbasz o to, aby światło lepiej się rozchodziło po pomieszczeniu. Lampa wraz z oprawą jest mocowana do reflektora. Ten znajduje się nad lampą i reflektuje, czyli odbija światło, które w innym przypadku świeciłoby do góry. Takim sposobem maksymalnie wykorzystujesz światło z lampy i zwiększasz plon swoich roślin. Lampy MH i NDL potrzebują dodatkowo stateczniki, które służą do tego, aby ją uruchomić.
Lampy metalohalogenkowe, czyli oświetlenie dla roślin w czasie wzrostu
Lampy metalohalogenkowe są pierwszym wyborem jeśli chodzi o rośliny, które są w fazie wzrostu. Porównywalnie wysoki poziom światła niebieskiego wspomaga zwięzły, zdrowy wzrost Twoich roślin. Lampy metalohalogenkowe należą do tych najefektywniejszych lamp i są w stanie sporą część zużytej energii przeobrazić w bezpośrednie światło.
Kolejną kwestią jest to, że lampy metalohalogenkowe mają długą żywotność, bo są w stanie świecić nawet do 30.000 godzin. Dzięki elektronicznemu statecznikowi lampa potrzebuje mniej prądu i może dłużej być w użytku. Taki statecznik jest potrzebny, aby ją w ogóle móc uruchomić lampę metalohalogenkową. Szczególnie w większych growboxach lampy metalohalogenkowe to pierwszy wybór. W porównaniu do lamp energooszczędnych można nimi naświetlać większe rośliny w czasie wzrostu.
Wnętrze lampy metalohalogenkowej w gruncie rzeczy zbudowane jest z naczynia wyładowczego z dwoma elektrodami znajdującymi się naprzeciwko siebie. Dzięki temu barwy są wytwarzane w bardzo oszczędny sposób. Zazwyczaj lampy te posiadają gwint E40.
Lampy sodowe HPS – oświetlenie dla roślin kwitnących
Lampy sodowe mają swoje optymalne zastosowanie w naświetlaniu roślin kwitnących. Te czerpią korzyści z dużej zawartości światła czerwonego w spektrum światła. Dzięki efektywnemu, głębokiemu efektowi można silnymi lampami zaopatrzyć dużą ilość wielkich roślin.
Często taki rodzaj lamp może być w użytku nawet do 30.000 godzin. Tutaj również można użyć statecznika, dzięki któremu nie tylko zaoszczędzimy prąd, ale i też chronimy ją przy zapalaniu dzięki czemu zwiększa się jej żywotność.
Jeśli mamy dostatecznie miejsca i możemy dysponować powstałym ciepłem, to nie ma lepszego oświetlenia niż lampy sodowe, aby zaopatrzyć rośliny w światło. Tylko przy bardzo małych growboxach powinieneś w zależności od warunków sięgnąć po lampy energooszczędne. Lampy sodowe osiągają wysoki poziom oddziaływania, ponieważ nie posiadają one fluorescencyjnego fosforu, tylko światło powstaje przez rozładowanie gazowe.
Ze względu na tą mechanikę może to zająć kilka minut, aż sodowa lampa wysokociśnieniowa rozwinie swoją pełną moc. Żywotność takiej lampy wydłuża się w momencie, gdy w równych odstępach ją włączamy i wyłączamy. Częste włączanie i wyłączanie lampy prowadzi do tego, że szybciej się zużywa i traci na mocy.
Lampy energooszczędne do Twojego growboxa
Lampy energooszczędne doskonale nadają się do roślin podczas fazy wzrostu. Można je umieścić nisko nad rośliną i będą one dostarczały odpowiednie spektrum dla wznoszących się sadzonek. W mniejszych growboxach lampy energooszczędne używane są również do roślin kwitnących.
Ze względu na porównywalnie niskie działanie dogłębne lamp energooszczędnych nie powinno się ich używać do oświetlania bardzo dużych roślin. W małych growboxach są one pożyteczne, ponieważ rośliny czerpią korzyści z tego, że się one nie nagrzewają i nie wytwarzają gorąca.
Do hodowli roślin używa się lamp energooszczędnych z odpowiednim spektrum światła, ponieważ wykazują one dużą efektywność. W większych growboxach raczej używa się lamp metalohalogenkowych, ponieważ mają one lepsze działanie dogłębne. Jeśli jednak Twoje rośliny nie mają być duże, to lampa energooszczędna będzie w zupełności wystarczalna i ponadto jest tańsza. Dodatkowo lampa energooszczędna ma tą zaletę, że jej światło ze względu na jej budowę lepiej się rozprzestrzenia.
Lampy fluorescencyjne, czyli świetlówki, przy uprawie roślin są porównywalne z lampami energooszczędnymi, ponieważ są produkowane w bardzo podobny sposób. Ponadto lampy energooszczędne można używać do celowego oświetlenia miejsc znajdujących się w cieniu, aby zniwelować słabe punkty oświetlenia.
Szczególnie przy długotrwałym naświetlaniu używanie lampy energooszczędnej pozytywnie odbija się na naszych rachunkach za prąd. Zużywają one nie więcej prądu niż jest to podane i można je używać przez długi czas. Lampy energooszczędne w większości przypadków są wyposażone w gwint E40. Z odpowiednim reflektorem światło w growboxie będzie jeszcze lepiej się rozprzestrzeniać, dzięki czemu Twoje rośliny jeszcze lepiej będą rosły.
Lampy fluorescencyjne, czyli świetlówki do oświetlania roślin
Lampy fluorescencyjne nadają się szczególnie do oświetlania sadzonek albo małych roślin podczas fazy wzrostu. Lampy fluorescencyjne mogą być bez obaw montowane bezpośrednio nad roślinami, ponieważ wytwarzają mało ciepła. Dzięki temu rośliny nie będą wybijały do góry jak szparagi bez produkcji bocznych odgałęzień. Takie coś prowadzi do tego, że rośliny stają się niestabilne i w późniejszym okresie wzrostu się łamią. Istnieją też specjalne armatury do sadzonek, dzięki którym każda roślina będzie odpowiednio naświetlona bez wysokich kosztów za prąd oraz produkcji ciepła.
Aby oświetlić większe rośliny zaleca się użycia innego oświetlenia, ponieważ świetlówki nie działają dostatecznie dogłębnie. Przy roślinach nisko rosnących na małych powierzchniach można jednak uzyskać dobre wyniki nawet ze świetlówkami. Jeśli jednak chcesz wydobyć optimum ze swojej uprawy, zalecamy Ci użycia lamp metalohalogenkowych, lamp sodowych albo lamp LED.
Oświetlenie LED, czyli przyszłość oświetlania roślin
W ostatnich latach nastąpił ogromny postęp technologii LED jeśli chodzi o oświetlanie roślin. Dzięki temu mamy produkty, które nie kosztują krocie i jednocześnie dają dobre spektrum. Istnieją lampy LED w różnych klasach cenowych, jednak zazwyczaj jest tak, że droższa lampa już po roku albo dwóch latach użytkowania zwróci nam się w zaoszczędzonych kosztach prądu. Ze względu na to, że dobre oświetlenie to ponad połowa sukcesu Twojej uprawy, warto abyś poświęcił nieco czasu na znalezienie odpowiedniego producenta lamp, które będą Ci najbardziej odpowiadały.
Lampy LED, czyli oszczędna alternatywa dla lamp sodowych
Lampy LED już zdążyły się sprawdzić na rynku. Dostarczają one podobnych wyników jak tradycyjne oświetlenie ale zużywają przy tym znacznie mniej prądu. Dzięki tej oszczędności przy użyciu prądu szybko zwraca się większy koszt zakupu lamp LED, najczęściej w pierwszych dwóch latach. Przy żywotności około 50.000 godzin lampa LED posiada ogromny potencjał oszczędności.
W przeciwieństwie do lamp metalohalogenkowych i sodowych lampy LED się nie zużywają i cały czas święcą takim samym spektrum i z taką samą intensywnością. Istnieją nawet specjalne lampy do uprawy marihuany, które mają już w sobie wbudowane wentylatory do chłodzenia, przez co jednak nie są specjalnie ciche. Ale mają za to kwadratowy kształt, dzięki czemu świetnie pasują do każdego growboxa.
Zalety oświetlenia LED
Lampy LED oferują wyjątkową kombinację światła, które rośliny świetnie zużywają oraz niskiego zużycia prądu. Nie ma również problemu rosnącej temperatury, dzięki czemu nie musimy inwestować w wentylator o silnej mocy. Wiele lamp LED posiadają funkcję uruchomienia tylko części diod, które się w nich znajdują. Dzięki temu przy naświetlaniu małych sadzonek albo małych roślinek w czasie fazy wzrostu można zaoszczędzić jeszcze więcej prądu.
Oprócz tego mamy jeszcze panele LED o różnym stopniu jakości. Jeśli jednak decydujemy się na zakup takiego panelu to zwracajmy uwagę na to, aby znajdowały się w nich najwyższej jakości chipy, dzięki czemu unikniemy wahania się mocy i osiągniemy najwyższą wydajność. Lampy LED z mniejszą mocą mogą też być dobrym uzupełnieniem albo wspomaganiem dla zwyczajnego oświetlenia. W taki sposób rośliny czerpią korzyści ze zwiększonej ilości światła i zwiększa się plon.
Stateczniki do lamp
Stateczniki są potrzebne do uruchamiania oraz obsługi lamp metalohalogenkowych oraz sodowych. Bez stateczników lampy te ze względu na swoją budowlę same by się zniszczyły. Statecznik w ochronny sposób uruchamia lampę i reguluje przepływ prądu, aby umożliwić jak najdłuższą jej żywotność.
Elektryczne części, takie jak właśnie stateczniki, powinny być instalowane i montowane przez fachowca. Potrzebne do tego plany przełączników są dołączone do każdego urządzenia. Dokładnie mówiąc statecznik ma za zadanie przygotowanie lampy do pracy. Aby doprowadzić do świecenia znajdujące się w środku lampy substancje, muszą one dostać dużą ilość napięcia. Jeśli to się uda, to gazy w lampie zaczynają przewodzić prąd i powstaje ciągły przepływ energii elektrycznej.
Stateczniki można podłączać do różnych lamp, ale trzeba zwracać uwagę na to, aby moc watt jednego i drugiego urządzenia do siebie pasowała. Lampa sodowa o mocy 400W może być podłączona do statecznika tylko o mocy 400W.
Stateczniki elektroniczne – komfortowe i energooszczędne
Elektroniczne stateczniki mają wiele korzyści i zalet. Nie mają one skomplikowanego okablowania, są w prawdzie droższe niż stateczniki analogowe, ale w porównaniu do nich działają bardziej oszczędnie i zwiększają żywotność lamp. Elektroniczne stateczniki są ponadto lżejsze i bardziej ciche niż zwyczajne, analogowe stateczniki.
Dodatkowo produkują one mało ciepła. Dzięki elektronicznemu sterowaniu statecznika można podłączyć ciekawe opcje dodatkowe, jak, na przykład symulator wschodu i zachodu słońca, automatyczne włączanie i wyłączanie o stałej porze oraz pilot do sterowania.
Poza tym elektroniczne stateczniki oferują możliwość przygaszania lamp, dzięki czemu można ich używać na mniejszej sile watt i dodatkowo zaoszczędzić na prądzie. Większość urządzeń wspomaga stopniowe sterowanie wattami, dzięki czemu można używać lamp w czterech stopniach. Droższe urządzenia są nawet w stanie działać bezstopniowo, czyli można je ustawić dokładnie co do 1W.
Kolejną zaletą jest korzystny wygląd nowoczesnych stateczników. Dzięki żeberkom chłodzącym oraz kolorowym pokryciem urządzeń ani trochę nie przypominają sterylnych stateczników analogowych. Te urządzenia są zabezpieczone przed przepięciami poprzez zewnętrzne bezpieczniki i tym samym są całkowicie bezpieczne.
Analogowe stateczniki
Analogowe stateczniki są używane do zapalania lamp i utrzymania ich poprawnego przepływu prądu. Są tanie i bardzo stabilne. Ze względu na ich kompaktową budowlę można je używać w różnych miejscach. Technika tych urządzeń jest tysiąckrotnie sprawdzona i od lat stosowana. Analogowe stateczniki przekonują przemyślaną konstrukcją, dzięki temu są ciche i nie wibrują. Dzięki zabezpieczeniu temperatury te urządzenia nigdy się nie przegrzewają.